EMDR, göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme anlamına gelen Eye Movement Desensitization and Reprocessing İngilizce ifadenin kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. EMDR ilk defa 1987 yılında Shapiro tarafından kısmen tesadüfen fark edilmiş ama daha sonra yoğun çalışmalarla geliştirilerek özellikle travma vb psikolojik durumlar için başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.
EMDR temelde vücudun her iki tarafına da uyaranlar verilerek beynin her iki küresinin de aktif hale geçmesini, uyaranları işlemesini sağlayan bir yöntemdir. Hem keşif uyaranlarının göz hareketleri olması hem de görece göze uyaran vermenin kolaylığı yönteme bu ismin verilmesine neden olmuştur. Daha sonra dokunma gibi uyaranların da göz hareketlerinin etkisini yarattığı keşfedilmiş ancak yöntem daha çok bu isimle anıldığından göz hareketlerine gönderme yapan EMDR ismi kalıcı olmuştur. Bazı durumlarda göze uyaran vermenin mümkün olmadığı ya da hastanın bu uyaranları alamadığı durumlarda dokunsal uyaranlar verilmektedir.
Yöntemle verilen uyaranların işlenmesi geçmişte gerçekleşmiş ama şu anda da beyni etkilemeye devam eden olayların etkisini azaltır veya ortadan kaldırır. Bu azaltma veya ortadan kaldırma çeşitli şekillerde gerçekleşebilmektedir. En yaygın görülen şekli geçmişteki olayın bilişsel olarak farkında olup duygusal olarak ondan etkilenmemektir. Başka bir deyişle EMDR olayı unutturmak yerine olayın duygusal etkisini ortadan kaldırmaktadır. Travma sonrası stres bozukluğunun en önemli sorunlarından birinin de olayın yaşanmasından çok sonra bile olayı hatırlatıcı ip uçlarının sanki olay yeni yaşanıyormuş gibi kişiyi yoğun bir korku ve endişe duygusuna boğması olduğu düşünüldüğünde yöntemin oldukça başarılı olduğunu söylemek yanlış olmaz.
EMDR'nin keşfi özellikle savaş, işkence, tecavüz gibi hem insan eliyle yaratılan travma sonrasında ve deprem, sel, kaza gibi hem de doğal afetler neticesinde ortaya çıkan travma sonrasında hayatta kalanlar için çok önemli bir tedavi yöntemi olmuştur.
EMDR’nin en yaygın kullanımı TSSB için olmakla birlikte, kaygı bozukluğu, panik atak, sosyal fobi, sınav kaygısı, madde bağımlılığı, kronik ağrı, özgül fobi gibi birçok hastalıkta başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.
