Somatizasyon

Somatizasyon organik bir sebebi olmaksızın baş ağrısı, göğüs ağrısı, bel ağrısı, boyun ağrısı, sindirim sistemi ilişkili ağrılar, karın ağrısı ve ekstremite (uzuv) ağrıları gibi çeşitli bedensel ağrı, yanma, krampların yaşanmasıdır. Aynı şekilde anlamsız şekilde ortaya çıkan dildeki tat değişimi de somatizasyon belirtisi olabilmektedir. Somatizasyon kendini bulantı, kusma, öğürme, solunumda sıkıntı, çarpıntı, görme kaybı, işitme kaybı, baş dönmesi, cinsel isteksizlik, cinsel ilişki sırasında ağrı gibi belirtilerle de gösterebilmektedir. Bu ağrılar çoğunlukla yaşanan psikolojik bir gerginliğin veya ağrının dile getirelememesinden kaynaklı olarak bedensel bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Başka bir deyişle yaşadığımız ruhsal acıyı ifade edemediğimizde bu acı kendini bedenimizde göstermektedir.

Somatizasyonun sebebi olan kendini dile getirememe çeşitli nedenlerden kaynaklanabilmektedir. Bunların arasında kişinin sorun yaşadığı alanın toplumsal olarak bir tabu alanı olabileceği gibi kişinin içinde yaşadığı sosyal çevresinde yaşadığı sorunu dile getirmesinin kişi için olumsuz bir izlenim yaratabileceği endişesi de olabilmektedir. Aynı şekilde kendi kişisel deneyimlerinde kendini ifade etmeyi içselleştirememe de kendini ifade etmeye bir zorluk olarak dikkat çekmektedir. Psikanalitik yaklaşım kişinin dil öncesi dönemde yaşadığı sorunların etkisinin daha çok bedende ortaya çıkma eğiliminde olduğunu ifade etmektedir.

Somatizasyon bozukluğu insanın ruh sağlığıyla beden sağlığının ne kadar ilişkili olduğunun açık bir göstergesidir. Somatizasyon bozukluğuna sahip kişiler maalesef uzun süre özellikle dahiliye, nöroloji, ortopedi, fizik tedavi vb kliniklerde çare aramaktadırlar. Bu durumda kendilerine konan tanı ve verilen ilaçlar ne yazık ki çoğunlukla işe yaramaz. Aile hekimlerine başvuran hasta grupları arasında dördüncü sırada yer almaktadırlar ve bu hekimlerin zamanlarının yaklaşık olarak yarısını almaktadırlar.

Somatizasyonun en etkili tedavisi psikoterapidir. Psikoterapide kişinin kendisini ifade etmesi ve farkındalığının artması sağlanır. Diğer taraftan da günlük yaşamda karşılaştığı güçlüklerle, stres kaynağı olaylarla nasıl baş edebileceği konusunda iç görü kazanması sağlanarak somatik belirtilerin azalması veya ortadan kalkması sağlanır.